एक रुपयातील पीक विमा योजना बंद: शेतकऱ्यांसाठी मोठा झटका शेतकऱ्यांसाठी केंद्र सरकारचा मोठा निर्णय
PMFBY 2025 2025 पासून ‘एक रुपयात पीक विमा योजना’ (1 रुपया पीक विमा योजना) आता बंद करण्यात आली आहे. केंद्र सरकारने यावर अंतिम निर्णय घेत शेतकऱ्यांसाठी एक मोठा झटका दिला आहे. ही योजना 2016 पासून कार्यरत होती आणि लाखो शेतकऱ्यांना अवघ्या एका रुपयात त्यांच्या पिकांचा विमा मिळत होता. मात्र, आता सरकारने नव्या धोरणांअंतर्गत या योजनेला पूर्णविराम दिला आहे.
PMFBY 2025 योजना बंद होण्यामागची कारणे
केंद्र सरकारने काही महत्त्वाचे कारणे दिली आहेत ज्यामुळे ही योजना बंद करण्याचा निर्णय घेण्यात आला:
- अत्यल्प प्रीमियममुळे विमा कंपन्यांचे नुकसान
शेतकऱ्यांकडून फक्त ₹1 प्रीमियम घेतल्यामुळे विमा कंपन्यांना भरघोस नुकसान सहन करावे लागत होते. - सरकारी सबसिडीचा बोजा
सरकारला या योजनेसाठी दरवर्षी हजारो कोटींचा भुर्दंड सहन करावा लागत होता. - दुरुपयोगाच्या तक्रारी
काही भागांमध्ये शेतकऱ्यांनी बनावट दावे दाखल करून विमा रक्कम घेतल्याच्या तक्रारी आल्या होत्या.
नवीन पीक विमा योजना 2025
या योजनेच्या बंदीमुळे सरकारने नव्या स्वरूपाची ‘संतुलित पीक विमा योजना 2025’ आणली आहे. या नव्या योजनेनुसार:
- शेतकऱ्यांना प्रीमियममध्ये सहभाग घ्यावा लागणार.
- पीकप्रकार आणि क्षेत्रानुसार प्रीमियम निश्चित केला जाणार.
- विमा दावा प्रक्रिया डिजिटल पद्धतीने होणार.
PMFBY 2025 शेतकऱ्यांचे मत काय?
योजनेच्या बंदीबाबत शेतकऱ्यांमध्ये नाराजीचे वातावरण आहे. अनेक शेतकरी संघटनांनी या निर्णयावर टीका केली आहे. त्यांचे म्हणणे आहे की:
- गरीब व अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना याचा मोठा फटका बसणार.
- पूर्वी ₹1 मध्ये पीक सुरक्षित होते, आता प्रीमियम भरता येईलच याची खात्री नाही.
- विमा कंपन्यांच्या फायद्यासाठी शेतकऱ्यांना दडपलं जातंय.
शेतकऱ्यांना काय करावे लागेल?
नवीन योजनेसाठी अर्ज प्रक्रिया पुढीलप्रमाणे असेल:
- ‘प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना’ पोर्टलवर नोंदणी
pmfby.gov.in या वेबसाइटवर जाऊन नवीन अर्ज करावा लागेल. - पिकाची माहिती व आधार कार्ड सादर करावे लागेल
- बँक खात्याची लिंकिंग आणि e-KYC आवश्यक
पीक विमा योजना 2025 तुलना: जुनी व नवी योजना
| बाब | जुनी योजना (₹1 पीक विमा) | नवी योजना (2025) |
|---|---|---|
| प्रीमियम | ₹1 | 2% ते 5% पर्यंत |
| अर्ज प्रक्रिया | ऑफलाईन व ऑनलाईन | केवळ ऑनलाईन |
| विमा रक्कम | निश्चित | क्षेत्र व पिकानुसार |
| नुकसान भरपाई | 30 दिवसांत | 45 दिवसांत |
प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना महत्त्वाचे मुद्दे
- ‘एक रुपयात पीक विमा’ योजना आता पूर्णतः बंद.
- नवीन योजनेत शेतकऱ्यांना अधिक सहभाग आवश्यक.
- डिजिटल प्रक्रियेला चालना.
- अल्पभूधारक शेतकऱ्यांना भरपाई मिळण्यासाठी प्रयत्न आवश्यक.
निष्कर्ष
एक रुपयातील पीक विमा योजना बंद केल्यामुळे लाखो शेतकऱ्यांचे नुकसान होणार आहे. सरकारकडून नवी योजना जरी आणली गेली असली तरी ती सर्वांसाठी परवडणारी आहे का, हे येत्या काळात स्पष्ट होईल. शेतकऱ्यांनी या परिस्थितीला सामोरे जाण्यासाठी योग्य माहिती मिळवून, वेळेवर अर्ज करणे गरजेचे आहे.
I’m Akshay Sakrate, a blogger with 3+ years of experience covering government schemes, women empowerment, and rural development. I aim to provide clear and reliable information to help people access the benefits they deserve. I simplify complex schemes into easy-to-follow guides, making government services more accessible to all.
